حسابداری صنعتی به شاخهای از حسابداری اشاره دارد که بر روی فرآیندها و روشهای گزارشدهی مالی در شرکتهای صنعتی و تولیدی تمرکز دارد. این نوع کسب و کارها معمولاً در تولید انبوه کالاها شرکت دارند و اغلب با فرآیندها و سرمایهگذاریهای پیچیده در دستگاهها، تجهیزات و نیروی کار مواجه هستند. حسابداری صنعتی (Cost Accounting) به موضوعاتی چون: تنظیم بودجه، تعیین هزینه استانداردها، تعیین هزینههای واقعی عملیات، تعیین هزینه تمامی مراحل تولید و دوایر یا محصولات، تجزیه و تحلیل انحرافها و تعیین سودآوری یا مصرف وجوه اجتماعی پرداخته میشود.
حسابداری صنعتی هزینههای مرتبط با فرآیند تولید را ردیابی و تحلیل میکند. این هزینهها شامل هزینههای مستقیم (مانند مواد اولیه و نیروی کار) و هزینههای غیرمستقیم (مانند هزینههای کارخانه و هزینههای اداری) میشود. حسابداری هزینه به شرکتهای صنعتی کمک میکند تا سودآوری محصولات خود را ارزیابی کرده و نقاطی که میتوان هزینهها را کنترل یا کاهش داد، شناسایی کنند.کتا حسابداران روماک
حسابداری صنعتی کار چندان سادهای نخواهد بود و وظایف و مسئولیتهایی مختلفی را در بر میگیرد. تمامی امور مربوط به انبار، مواد اولیه، واسطه، مراحل تولید و محصول توسط حسابداران انجام میشود و دادههای مالی مدام در حال به روز شدن هستند. مثلاً، مدارک و جزئیات ورودی و خروجی انبار باید بهگونهای باشد که بتوانید در زمانهای دلخواه از آن گزارشی تهیه کنید و به مدیران ارائه دهید. برخی از وظایف حسابداران صنعتی به شرح زیر است:
کسب و کارهای صنعتی معمولاً موجودیهای قابل توجهی از مواد اولیه، کار در حال انجام و کالاهای تولید شده دارند. ارزشگذاری صحیح این موجودیها برای گزارشدهی مالی دقیق بسیار حیاتی است. در حسابداری صنعتی از روشهایی مانند FIFO (اولین ورودی، اولین خروجی) یا LIFO (آخرین ورودی، اولین خروجی) استفاده میشود تا ارزش موجودی را محاسبه کنند.
حسابداری صنعتی بودجهها و پیشبینیهای مالی را ارائه میدهد تا برای هزینهها، درآمدها و سرمایهگذاریهای آینده برنامهریزی انجام گیرد. این بودجهها به عنوان یک راهنما برای فعالیتهای مالی شرکت و برای فرآیندهای تصمیمگیری حیاتی هستند.
در حسابداری صنعتی دادههای مالی تجزیه و تحلیل شده و عملکرد شرکت مورد ارزیابی قرار میگیرد. حسابدار صنعتی ممکن است گزارشهای مالی مختلفی ایجاد کند تا بهرهوری، سودآوری، نقدینگی و اطلاعات کلان دیگر را ارزیابی کند. این تجزیه و تحلیلها به مدیریت کمک میکنند تا تصمیمات بهتری برای بهبود سلامت مالی شرکت بگیرند.
هزینهیابی جذبی یا کامل یکی از روشهای حسابداری صنعتی است که بر اساس آن جمع هزینههای مستقیم و هزینههای ثابت در بهای کالای تولید شده، محاسبه میشود. منظور از هزینههای مستقیم، تمامی هزینههایی است که به طور مستقیم در فرایند تولید کالا یا ارائه خدمات مؤثراند. هزینههای مستقیم شامل هزینه مواد اولیه مستقیم و دستمزد مستقیم میشود.
روش هزینه یابی مستقیم، به علت حذف سربار ثابت ساخت از بهای تمام شده موجودیها و نقض اصل بهای تمام شده و به تبع آن اصل تطابق هزینه با درآمدها، برای گزارشگری مالی روش پذیرفتهای نیست ولی در حسابداری مدیریت جایگاه بسیار مهم و مؤثری دارد، به طوری که بسیاری از تصمیمگیریهای مدیریت بر مبنای اطلاعاتی صورت میگیرد که براساس این روش تهیه شده است.
بنابراین هزینه یابی مستقیم روشی است که در آن سربار ثابت ساخت جزء قیمت تمام شده محصول نبوده، بلکه هزینه دوره تلقی میشود.
حساب داری صنعتی چیست
تا به اینجا با مفهوم هزینه یابی مستقیم و تفاوت آن با دیگر انواع هزینهیابی آشنا شدیم، حال به بررسی نکات تخصصیتر مربوط به آن میپردازیم:
نکته 1 : از آنجایی که کل سربار ثابت ساخت پیشبینی شده (معمولاً با توجه به ظرفیت عادی) به هزینه منظور میگردد، در هزینه یابی مستقیم انحراف حجم یا انحراف ظرفیت که معلول سربار ثابت ساخت هستند وجود نخواهد داشت.
نکته 2: سود محاسبه شده در صورت حساب سود و زیان با دو روش جذبی و مستقیم زمانی با هم برابر خواهد بود که تعداد تولید و فروش با هم برابر باشند (به عبارت دیگر موجودی کالای ساخته شده ابتدا و پایان دوره با هم برابر باشند).
هدف اساسی ارائه گزارشهای مالی در حسابداری صنعتی، تهیه اطلاعاتی برای کمک به مدیران و صاحبان صنایع و شرکتهای تولیدی در برنامهریزیهای مالی و کنترل بهتر فعالیتها و فرایندهای تولید است. در این زمینه وجود نرمافزارهای حسابداری شرکتی موجب سرعت بخشیدن به فرایندهای حسابداری میشود تا به واسطه آنها اطلاعات مورد نیاز مدیران در کمترین زمان در اختیار آنها قرار بگیرد.
شرکت حسابداری روماک ، یکی از پیشگامان حوزههای تولید و پشتیبانی نرمافزارهای مالی و مدیریتی است که با تولید نرمافزارهایی چون نرمافزار حسابداری شرکتی و خدماتی، به کمک حسابداران آمده است تا بتوانند هرچه سریعتر فرآیند ثبت، طبقهبندی و گزارشگیری و هزینه یابی مستقیم را انجام دهند